Kardiyak Rehabilitasyon, kalp, damar hastalığı olan kişilerin fiziksel, psikolojik ve fonksiyonel kapasiteye ulaştırmak amacı ile uygulanan işlemlerin tümüne verilen isimdir.
Kardiyak rehabilitasyon, kalp hastalarının ileride tekrar kalpleriyle ilgili bir sorun yaşama riskini azaltmak ve hastaların günlük yaşamlarına daha kolay dönmesini sağlamak amacıyla uygulanan bir programdır.
Kardiyak rehabilitasyon kalp hastalığı yada cerrahisi nedeni ile fiziksel, ruhsal ve sosyal olarak kısıtlanan hastanın işine ve sosyal hayatına geri dönebilmesi, fonksiyonel düzeyinin geliştirilmesi, semptomatik iyileşmesinin sağlanması, hastanın endişe ve depresyonun giderilmesi, sosyal hayatına geri dönüşünün sağlanması ve hastanın yaşam süresinin uzatılması amaçlanır.
Eskiden enfarktüs yada bypass geçiren hastalar birkaç aya kadar uzayan yatak istirahatine alınırken, sonraları erken hareket eden hastaların günlük yaşamlarına daha kolay uyum gösterdikleri, komplikasyonlara daha az maruz kaldığı gözlenmiş ve bu yönde yapılan çalışmaların ışığı altında kardiyak rehabilitasyon doğmuştur.
Günümüzde gelişmiş batı ülkelerinde kardiyak rehabilitasyonun önemi anlaşılmıştır ve yaygın olarak uygulanmaktadır.
Ülkemizde de, sağlık bakanlığının teşviki ile bu konunun önemi giderek daha iyi anlaşılmaktadır
Kardiyak rehabilitasyon ile kalp hastalığı olan kişiler sosyal hayattan çekilmekten ve aktivite kısıtlamasından kurtarılabilirler.
Burada temel amaç, hasta olan kişinin günlük aktivite sini arttırmak hastalığın doğal seyrini değiştirmektir ve kişinin yaşam kalitesini yükseltmektir.
Kardiyak rehabilitasyon programları ile kalp hastalıklarına bağlı ölüm oranlarında ve ikinci enfarktüs riskinde %30’lara varan azalma olduğu gösterilmiştir.
Günümüz de miyokard infarktüsü, koroner arter bypass cerrahisi, koroner anjiyoplasti sonrası, kardiyo miyopati, kalp yetmezliği, hipertansiyon varlığı, kalp pili yerleştirmesi sonrası, kalp kapak hastalıkları ve kapak replasmanı sonrası, kalp nakli sonrası gibi bir çok hastalık sonrası uygulanmaktadır.
Kardiyak Rehabilitasyon, herhangi bir kalp hastalığı dolayısı ile kişinin fiziksel, sosyal ve psikolojik olarak kısıtlanan gerek iş gerekse özel hayatının iyileşmesini sağlamak, hastanın kaygı, depresyon düzeyini azaltmak, sosyal çevreye uyumunu sağlamak, kalp ile ilgili oluşabilecek herhangi bir olumsuz durumu düzeltmek amacı ile uygulanmaktır.
Kardiyak rehabilitasyon hastanın özel durumları, hastalığın seyri, risk faktörleri belirlenerek özel bir ekip tarafından uygulandığı zaman hasta için oldukça faydalı bir programdır.
Ekipte bulunan kişiler, hastayı kardiyak yönden takip eden hekim, rehabilitasyon uzmanı, fizyoterapist, hemşire, psikiyatrist veya psikolog, sosyal hizmetler uzmanı ve iş ve uğraşı terapisti olmalıdır.
Egzersiz gerçekte kalp için en iyi ve en doğal ilaçtır. Kardiyak rehabilitasyon programı ile kalp hastalığı olan kişiler izole olmaktan, sosyal hayattan çekilmekten ve aktivite kısıtlamasından kurtarılabilirler. Bu sayede kalp hastalarının yaşama tekrar katılmalarını sağlamak ve yaşam sürelerini daha kaliteli bir biçimde uzatmak mümkün olmaktadır.
Rehabilitasyonun basamakları her hastaya göre değişiklik göstermekle beraber, yoğun rehabilitasyon için risk faktörü bulunan hastalar olmaktadır.
Kardiyak rehabilitasyonla kazanımlar nelerdir?
Genel kondüsyon artışı, aynı iş yükünde kalp hızında azalma, tansiyonda düşme, kalp kasının kasılma gücünde artış, oksijen tüketiminde ve egzersiz kapasitesinde artış, kalp kası dolaşımında artış, vücut yağ oranında azalma, kan kolesterol ve trigliserid düzeyinde azalma, aterosklerozun azalması, psikolojik durumda düzelme beklenir.
Nasıl yapılır?
Kardiyak rehabilitasyon programına alınacak hasta kardiyoloji uzmanı tarafından dikkatlice değerlendirilir.
Risk durumuna göre fizik tedavi uzmanı tarafından o kişiye özel egzersiz programı belirlenir.
Hastalar aerobik egzersizlerin yanı sıra solunum, postür, gevşeme ve hafif düzeyde kas kuvvetini artıran egzersizler programına alınırlar.
Aerobik egzersizler bu iş için geliştirilmiş olan ve hastanın EKG’sini, kalp ritmini, kan oksijen düzeyini, tansiyonunu izleyen bilgisayar kontrollü çok gelişmiş egzersiz cihazları ile yapılır.
Kardiyak Rehabilitasyon Adayları
- Akut koroner sendrom
- Stabil koroner arter hastalığı
- Perkütan koroner girişim
- Koroner cerrahi revaskülerizasyon
- Kalp kapağı tamiri/replasmanı
- Anevrizma cerrahisi
- Kronik kalp yetmezliği ve sol ventrikül asistif cihaz
- Kronik atrial fibrilasyon
- Kalp transplantasyonu
- Diabetes mellitus
- Periferik arter hastalığı
- Kalp pili ve ICD